De weg naar schoner water
In de Noordz is er uitgebreid gesproken met Alfred en Arjan over de impact van duurzame desinfectie. Lees het volledig artikel hieronder of via Noordz.
TECHNOLOGIEBEDRIJF WATTER PLAVEIT DE WEG NAAR SCHONER WATER
Voor het desinfecteren van water zijn veel chemische middelen voorhanden. Een nadeel is dat deze onze belangrijkste grondstof niet bepaald gezonder maken. Daar heeft technologiebedrijf Watter in Assen een oplossing voor: water desinfecteren met, jawel… water.
“Mensen denken bij desinfectie aan gif en doodshoofden, maar dat is helemaal niet nodig. Wij maken dus van water een desinfectiemiddel en dat is niet altijd even goed te begrijpen”, vertelt Arjan Koop, die samen met zijn tweelingbroer Alfred in 2008 in Emmen het technologiebedrijf Watter begon. Mensen die het niet geloven, mogen het proberen. Volgens Koop komen ze dan toch tot de conclusie dat het inderdaad werkt.
Een ingewikkeld proces
Achter de technologie van Watter gaat een ingewikkeld chemisch proces schuil: electro-chemical activation. Zout, water en elektriciteit gaan de Watter-machine in. Het proces vormt de structuur van het water om waardoor er een veilige en duurzame biocide uitkomt. Dat is een vloeistof die organismen – en dus virussen, bacteriën en schimmels – vernietigt of afweert. De broers willen dat hun machine de standaard wordt in een groot aantal sectoren, waardoor het gebruik, de opslag en transport van gif niet meer nodig is. Dat kan volgens hen, omdat de machine van Watter een breed spectrum aan desinfecterende stoffen maakt. “Mensen van ons team zeggen het wel eens zo: als jij een fakkel hebt, kan je een houten muur in de brand zetten, maar als je met een stenen muur te maken hebt, heb je niks aan die fakkel”, aldus Koop. “En met bijvoorbeeld Glorix kan je wel een broek bleken, maar je kan er je tanden niet mee poetsen. Nontox, het desinfectiemiddel wat uit onze machines komt, doodt bacteriën, virussen, schimmels en gisten, maar is ook duurzaam en is in tegenstelling tot traditionele desinfectiemiddelen helemaal veilig voor mens en dier.”
Watter gebruikt oude Sovjet-technologie
Het verhaal achter de ontwikkeling van de Watter-machine is met recht interessant te noemen. De broers woonden vijf jaar in Estland en vonden daar een oude technologie bestemd voor de ruimtevaart die stamt uit het Sovjet-tijdperk. ,,In de Sovjet-Unie wisten ze heel goed technologieën te ontwikkelen, maar ze waren minder goed in het maken van producten. Wij hebben deze technologie doorontwikkeld tot een inzetbaar product.” In 2010 werd voor hun machine een Europees patent afgegeven en een onderzoek van TNO (de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek) uit 2011 toonde aan dat Nontox beter werkt dan chemische desinfectiemiddelen. Dat is iets waar de broers trots op zijn: “We zijn geen WC-Eend die WC-Eend aanbevelen”. In huishoudens is een Watter-machine niet nodig, want de waterleidingen en zuiveringen in Nederland zijn volgens Koop dik in orde. Maar op plekken die hun eigen water-infrastructuur hebben, is de machine een uitkomst. ,,Wij werken preventief. Als je schoner werkt, heb je minder curatieve oplossingen nodig. Wij willen voorkomen dat er hygiëneproble- men in water ontstaan; in een schone ziekenhuiskamer heb je bijvoorbeeld minder kans op een uitbraak van de ziekenhuisbacterie MRSA.”
Legionella
De ervaring van Koop is dat mensen vaak eerst curatief denken en er na een aantal keer pas achter komen dat voorkomen beter is dan genezen. Koop noemt het voorbeeld van hoe de legionellabacterie problemen veroorzaakt in verzorgingstehuizen, waarover onderzoeksprogramma Zembla laatst een tv-uitzending maakte. ,,Legionella huist in de biofilm – een slijmlaag vol met bacteriën en virussen – in waterleidingen. Het water stroomt erlangs en mensen die de waterdamp inademen kunnen daar ziek van worden. Dit kan je niet met giftige chemicaliën bestrijden, want dat is ongezond.” Nontox voorkomt volgens Koop dat biofilm in de leidingen vormt. Het kan dus gebruikt worden in kantoren en verzorgingstehuizen bij het bestrijden van legionella, voor het verbeteren van proceswater bij de productie van bijvoorbeeld water en lijm, of het desinfecteren van (oppervlakte)water in de land- en tuinbouw.
Watter moet iedereen overtuigen dat het werkt
De veehouderij in Noord-Nederland is al een grote klantengroep en ook in Denemarken en Duitsland weten ze deze partijen aan te trekken. Het bereiken van nieuwe sectoren en het overtuigen van mensen van de werking van Nontox is volgens Koop op dit moment nog de grootste uitdaging voor Watter. Sinds juli heeft Watter een samenwerkingsverband met landbouworganisatie LTO, die boeren oproept gebruik te maken van de technologie. ,,Dat is een mooie steun in de rug”, aldus Koop. En draagt Watter bij aan vermindering van antibiotica in onze voedselketen? ,,,Dat is iets wat mensen ons vaak vragen. Dan leggen we uit dat zieke dieren soms net als mensen antibiotica gebruiken. Door besmetting van de leidingen en drinkbakken te voorkomen, worden dieren minder ziek. Zo kan je het antibioticagebruik verminderen.”
Duurzame desinfectiemiddelen
Watter ontwikkelt ook nieuwe producten. De techniek is hetzelfde, maar de groep microbiologen binnen het team is in het laboratorium op zoek naar nieuwe toepassingen van het desinfectiemiddel. ,,Wij vervangen gif en chemicaliën voor een desinfectiemiddel wat duurzaam, breed inzetbaar en supereffectief is. De grote chemiereuzen zijn de tegenstanders en daar doen veel bedrijven nu nog zaken mee.” Een andere uitdaging is volgens Koop het bewustzijn creëren over het feit dat er goede, duurzame oplossingen zijn voor desinfectie. ,,We hebben een missie en we komen met stapjes steeds verder in de buurt van ons doel: gif verminderen of als het kan helemaal weghalen uit het milieu.” Hij vindt dat de regelgeving en regionale samenwerkingen in Noord-Nederland deze ontwikkelingen mogelijk maken. ,,Er zijn hier een aantal parels die goede duurzame oplossingen ontwikkelen en als de overheid aan sectoren vraagt om in duurzaamheid te investeren, worden die processen versterkt. Ik zie dat bijvoorbeeld de provincie Drenthe daar goed mee bezig is.”
Elke dag schone eitjes dankzij Watter
Toch mogen wij noorderlingen volgens Koop meer naar buiten treden. ,,Je hebt dagelijks met ons te maken, maar je weet dat eigenlijk niet. Om een voorbeeld van onszelf te noemen: wij desinfecteren het merendeel van de eieren in Nederland hier, in plaats van dat ze het ergens anders met het chemische en schadelijke formaline doen. Je moet die successen delen. Als we dat doen dan zien mensen dat er echt veel moois gebeurt.” Dat gaat volgens hem verder dan alleen watertechnologie: ,,Ik vind zelf dat verduurzaming in de breedste zin een belangrijk thema is. We hebben in Noord-Nederland de kans om voorop te lopen in die transitie naar een duurzamere en groenere economie. Die moeten we pakken.”