Waterkwaliteit is van belang voor alle bedrijven in de levensmiddelenindustrie. Deze bedrijven moeten beschikken over een HACCP-systeem, dat hen helpt bij het waarborgen van de voedselveiligheid. Een producent kan hierbij gebruikmaken van een goedgekeurd extern plan of zelf een voedselveiligheidsplan opstellen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert of bedrijven zich houden aan de hygiëneregels. Een van de belangrijkste aspecten van deze regels is het garanderen van de waterkwaliteit, aangezien proceswater een belangrijke rol speelt in het productieproces.
Wat is HACCP?
De NVWA benoemd dat HACCP een afkorting is voor Hazard Analysis and Critical Control Points. Het is een systematisch hulpmiddel voor de risico-inventarisatie van voedingsmiddelen en is gebaseerd op 7 basisprincipes die zijn beschreven in een ‘Food Code’. Deze basisprincipes zijn als volgt:
- Inventariseer alle potentiële gevaren en wijs de reële gevaren aan.
- Ga na welke maatregelen er nodig zijn om het gevaar te beheersen en stel de kritische beheerspunten (CCP’s) vast. Dit zijn punten in het proces waar het risico kan worden voorkomen, geëlimineerd of tot een aanvaardbaar niveau kan worden teruggebracht.
- Geef per CCP de kritische grenzen aan.
- Stel vast hoe CCP’s bewaakt worden.
- Leg de te ondernemen acties bij afwijkingen vast per CCP.
- Pas verificatie toe. Verificatie is een periodieke controle om na te gaan of de HACCP-aanpak effectief is, of om na te gaan of de beheersing van een CCP effectief is. Verificatie laat dus zien of de werkwijze tot voldoende veiligheid leidt [1].
- Houd documentatie en registraties bij. Documentatie wil zeggen dat de systeemopzet vastgelegd moet worden. Registratie is het verplicht vastleggen van bepaalde onderdelen van de systeem uitvoering.
Waterkwaliteit proceswater
De waterkwaliteit bij iedere levensmiddelenproducent moet in orde zijn, omdat het gaat om water dat in contact komt met voedingsmiddelen of wat dient als ingrediënt van voedingsmiddelen. Echter is het soms zo dat de uitslag van het wateronderzoek verrassend kan uitpakken. Proceswater moet vrij zijn van pathogene micro-organismen zoals Escherichia coli, Salmonella spp., en Listeria monocytogenes. Regelmatige microbiologische monitoring van het water is noodzakelijk om de veiligheid te waarborgen [2]. Micro-organismen kunnen zich in het proceswater gaan vormen tot een behoorlijke uitdaging. De aanwezigheid heeft gevolgen voor het eindproduct en uiteindelijk voor de consument. Producten kunnen besmet raken en daardoor is er een groter risico op een recall. Het streng naleven van de regels binnen een HACCP-systeem zorgt ervoor dat de kwaliteit van de eindproducten verhoogt wordt.
De rol van HACCP bij een productieproces
De hygiënecode TOD (Transport, Opslag, Distributie) is een voorbeeld van een richtlijn waarmee een HACCP-plan voor hygiëne binnen logistieke organisaties opgezet kan worden. Deze code is goedgekeurd door de NVWA en wanneer een bedrijf deze code op een juiste manier toepast, voldoet het aan de wetgeving voor voedselveiligheid [3]. Het zorgt ervoor dat voedsel en consumenten worden beschermd voor microbiologische gevaren en besmettingen [4].
De rol van HACCP bij proceswater
In Europa wordt de kwaliteit van proceswater gereguleerd door de EU-verordening 852/2004 inzake levensmiddelenhygiëne. Deze verordening vereist dat water dat in contact komt met voedsel, ‘veilig en geschikt’ moet zijn voor het beoogde gebruik. Nationale autoriteiten, zoals de NVWA, kunnen aanvullende eisen stellen aan de waterkwaliteit in specifieke sectoren binnen de levensmiddelenindustrie [5]. Binnen het HACCP-systeem wordt proceswater beschouwd als een potentieel risico, vooral wanneer het in contact komt met voedingsmiddelen of wordt gebruikt voor het reinigen en desinfecteren van apparatuur. De microbiologische kwaliteit van proceswater moet te allen tijde gecontroleerd worden. Er moet gekeken worden naar de risico’s en de nodige controles. Deze zullen specifiek afgesteld worden op het doel van het water en de gewenste kwaliteit. Daarom is het voor de hand liggend om gebruik te maken van een HACCP-plan.
Watter voor uw proceswaterdesinfectie
Om te zorgen dat het water voldoet aan de eisen van drinkwater is een desinfectie vaak essentieel. Bij conventionele middelen kan het zijn dat de werkzaamheid van de middelen niet altijd optimaal is. Deze middelen lopen niet alleen op in de kosten, ook is het slecht voor het milieu. Ons Watter-systeem maakt door middel van elektrolyse een duurzaam desinfectiemiddel op locatie (in-situ). Met HOCl als werkzame stof is ons middel niet schadelijk voor mens, dier en milieu. In de hygiëneregel TOD staat beschreven dat wanneer het proceswater gedesinfecteerd wordt, periodieke controles ervoor moeten zorgen dat de dosering binnen bepaalde grenzen blijft [6]. Ons middel wordt in zeer lage concentratie continu gedoseerd op het water. Met die continue dosering is het risico op herbesmetting uitgesloten en bent u altijd verzekerd van de beste microbiologische kwaliteit van uw proceswater. Omdat onze technologie breed inzetbaar is, kunnen meerdere middelen vervangen worden. Daarmee kan ook geld, plasticafval en transporten (CO2 uitstoot) uitgespaard worden.
Meer weten over duurzame proceswaterdesinfectie met Watter?
Onze professionals vertellen u er graag meer over.
Referenties:
- NVWA. (2024). Onderwerpen/HACCP
https://www.nvwa.nl/onderwerpen/haccp
- van der Kooij, D. (2010). Waterkwaliteit en gezondheid: Normen en richtlijnen voor microbiologische veiligheid. Water Science & Technology, 61(1), 1-6.
- TOD. (z.d.). Hygiënecode Transport, Opslag en Distributie
https://www.tln.nl/verdieping/hygi%C3%ABnecode-transport-opslag-en-distributie-tod
- Awuchi. (2023). HACCP, quality, and food safety management in food and agricultural systems
https://doi.org/10.1080/23311932.2023.2176280
- NVWA. (2024). Voedselveiligheid in de levensmiddelenindustrie
- TOD. (2017). Hygiënecode-Transport-en-Opslag-versie-4-TLN