We geven veel geld uit aan stalinrichting en rantsoen, terwijl het water een gigantische rol speelt.
De familie Timmerman houdt in het Overijsselse Rouveen, onder de rook van Staphorst, 80 melkkoeien. In 2007 is de stal nieuw gebouwd en qua productie en gezondheid liep het aanvankelijk goed. Langzamerhand gingen de klauw- en uiergezondheid, en daarmee ook de productie, achteruit. Sinds twee jaar bloeit de onderneming weer volop, want na jaren zoeken en proberen bleek goed water in de drinkbak het missende puzzelstuk op hun bedrijf te zijn.
“Alle pogingen om de gezondheid te verbeteren heeft ons in die jaren veel arbeid, zorgen en geld gekost. Met de kennis van nu druk ik elke melkveehouder op het hart om het water in de drinkbak te verbeteren.” Jan Timmerman windt er geen doekjes om: “Het heeft ons jaren gekost om de vinger op de zere plek te leggen, maar wanneer ik nu bij een ander in de stal sta, valt het me meteen op: troebel water en slijm in de drinkbak is niet normaal en een rem op de dieren. Ook wij zochten het eerst in voer, ligboxmateriaal en geneesmiddelen, maar onthoud dat drinkwater het grootste deel van het rantsoen is. Een koe drinkt minimaal 100 liter per dag!”
Vuil in de leidingen
Het duurde bij de broers een tijd voor dit besef indaalde. “We hebben een goede bron en daarbij een zandfilter.” vertelt Jan, “We weten nu dat dit niets uitmaakt voor de bacteriën en biofilm, maar toentertijd dachten dat dit genoeg was voor goed water. Pas toen we eens de rondpomp los haalden zagen we hoe smerig onze leidingen van binnen waren: veel drab en slijm. We hebben toen het water uit de drinkbak - en dus niet de kraan! - bemonsterd en dit bleek inderdaad vervuild te zijn.”
Resultaat met het Watter-systeem
Broer Klaas vult aan: “In eerste instantie gingen we aan het werk met waterstofperoxide, maar dit bleek geen goede oplossing. Het kostte een halve dag om de leidingen te reinigen en de dag erna begonnen de bacteriën alweer te groeien en kwam het slijm terug. We hebben na enig informeren besloten om het Watter-systeem aan te schaffen. Toen de dierenarts na drie weken op bezoek zag hij onmiddellijk dat de dieren veel minder dof leken; de haren glansden.” Zelf zagen de melkveehouders ook al binnen een week resultaat: na 3 à 4 dagen was het water helder en verdween de slijmlaag in de drinkbakken. “Nog steeds moeten we zo nu en dan voerresten verwijderen, maar het verrot niet meer en naborstelen om slijm te verwijderen is niet meer nodig. Het water is helder en blijft helder.”
Jan vertelt niet over één nacht ijs te zijn gegaan wat betreft de investering: “Watter heeft de naam duur te zijn, maar is het beste systeem op de markt en we hebben er elke dag nog plezier van. De kosten voor de proef en de investering in de machine zelf erna vallen in het niet bij alle experimentele middelen, dierenartskosten, medicijnkosten en arbeid die ze voorheen hebben geprobeerd. Daarnaast levert het juist ontzettend veel op.”
Invloed van schoon water
Klaas vertelt dat de winst op verschillende manieren zichtbaar is: “Sinds 2019 is onze dierdagdosering gezakt van 4 naar 1,5. Schoon water heeft een ongelooflijk effect op de gezondheid van melkvee. Melk bestaat natuurlijk ook voor het grootste gedeelte uit water. De BSK bijvoorbeeld is bij ons sindsdien met 1,3 kg gestegen.” Dit effect schrijven ze voor zeker 70% toe aan Watter. “Medicijnen raken nu over datum in de voorraadkast, omdat we ze niet meer nodig hebben. De dieren zijn fitter, eten beter en produceren dus meer”.
De heren kunnen iedere melkveehouder aanraden te investeren in het drinkwater: “Het water kan nog zo goed binnenkomen: door invloed van voorkoeler, buffertank, leidingmateriaal en ligging, of het nou in de mestput is of langs het dak: het water raakt vervuild met bacteriën. Ongeacht de kwaliteit van het water, leidingen of drinkbak. We geven veel geld uit aan stalinrichting en rantsoen, terwijl het water een gigantische rol speelt. Als melkveehouder liggen daar je kansen.”
Is jouw drinkwater in orde?
Klaas besluit met een simpele tip: “Wist je dat een koe minimaal 11 seconden moet plassen? Als ze korter plast drinkt ze te weinig, wat betekent dat ze niet genoeg water drinkt omdat de kwaliteit niet in orde is.” Laat je water daarom controleren en onderneem actie: elke bacterie in het water is er één teveel.